🚩राम! मला भेटलेला!-२🚩(featured)

 🚩राम! मला भेटलेला!-२🚩 

(featured)

                         साऱ्यांप्रमाणे मलाही उत्सुकता होतीच, २२ जानेवारी २०२४ या दिवसाची. मी सुद्धा दूरदर्शन वरील वाहिनी शोधून ठेवली होती, जी या सोहळ्याचे थेट प्रक्षेपण करणार होती. वेळेवर दुरदर्शन संच चालू करून ठेवला आणि बाकी काम करता करता सगळा समारंभ बघत होते. मला हा समारंभ म्हणजे प्राणप्रतिष्ठा विधी तर बघायचेच होते, तथापि मंदिर, त्याचा आतील भाग, बाहेरील भाग, आजूबाजूचा परिसर आणि सगळ्यात महत्वाचे म्हणजे गाभारा आणि त्यातील मूर्ती, पीठा सहित बघण्यात जास्त रस होता. पण मूर्तीचे दर्शन दोन दिवस आधीच झाले होते आणि ही मूर्ती बघून मला एक धक्काच बसला! कारण आजतागायत आणि या प्रसंगाच्या निमित्ताने रामाच्या मूर्ती आणि मोठाले कट आउट्स बघत आले होते, त्या सर्वांत, प्रौढ राम, हातात धनुष्य आणि पाठीवर बाणांचा भाता असेच बघत आले. तसेच सहसा रामाची मूर्ती म्हणजे राम-सीता-लक्ष्मण, सोबत काही वेळा हनुमान अशीच बघायला मिळते. ती मूर्ती बघताच क्षणी डोक्यात विचार सुरु झाले, असे का? राम लल्ला, राम जन्भूमी या सगळ्यांचा अर्थ, त्याचा या मूर्तीशी संबंध, हे आणि अशा आशयाचे विचार चालू झाले. 

                     या संदर्भात चर्चा केली तेव्हा एक गोष्ट समजली. ती म्हणजे ही मूर्ती घडविण्यासाठी, आधी चित्रं रेखाटली गेली. बऱ्याच चित्रकारांनी रेखाटली, त्यातील मोजकी निवडून त्यातून, एक रेखाटन  निर्णायक ठरविले गेले. या चित्रावरून मूर्ती घडविली गेली. ते चित्रं होते डॉ श्री सुनील विश्वकर्मा! तसेच त्यापैकी एक चित्रं थोर चित्रकार आदरणीय वासुदेव कामत सरांनी रेखाटलेले आहे.(लेखाच्या खाली ह्या दोन्हीही रेखाटनाची प्रकाशचित्रं देत आहे.) ही मूर्ती अरुण योगीराज, मैसुरू, कर्नाटक यांनी घडविली आहे. ही मूर्ती साधारण एक्कावन्न इंच उंच(रामाचे वय आणि त्याप्रमाणे उंची)  आणि वजन दोनशे किलो असून मैसुरू जिल्ह्यात आढळणाऱ्या कृष्ण शिळा या प्रकारच्या काळ्या रंगाच्या खडकापासून बनविली आहे.

                      माझ्या डोक्यात विचार सुरु होते ते म्हणजे, ही राम जन्मभूमी आहे. म्हणजेच इथे रामाचा जन्म झाला आहे. त्याकाळी जन्म झाल्या नंतर आठव्या वर्षी मुंज करून सर्व प्रकारच्या शिक्षणासाठी गुरूगृही, आश्रमांत पाठविले जात असे. म्हणजे राम या जन्मभूमीत आठ वर्षांचे होईपर्यंत राहिले असावे. या कारणानेच ही मूर्ती आठ वर्षांच्या रामाची घडविली असावी. माझा अंदाज बऱ्यापैकी बरोबर होता, थोडीशी तफावत होती. ही मूर्ती आठ वर्षांच्या रामाची नसून, सात वर्षांच्या रामाची म्हणजेच मुंजा रामाची आहे.(ही माहिती आदरणीय वासुदेव कामत सरांचे अगदी जवळचे स्नेही आणि संस्कार भारतीचे महामंत्री यांच्याकडून मला मिळाली.) ही सगळी माहिती मिळाल्यावर, मग माझे मन-मेंदू शांत समाधानी झाले.

                      बाकी मूर्ती शास्त्राच्या दृष्टीकोनातून सगळी माहिती सर्वत्र बघायला मिळतेच आहे. तसेच मूर्ती शास्त्राचे गाढे अभ्यासक आदरणीय डॉ गो. बं. देगलूरकर सरांनी सुद्धा सांगितले आहे, ही राम लल्लाची मूर्ती, शास्त्रांना प्रमाण मानूनच निर्माण केलेली आहे.(या संबंधीचे सुद्धा वर्तमान पत्रातील कात्राणाचे प्रकाशचित्रं लेखाच्या शेवटी देत आहे.) या कात्रणांत मूर्ती संबंधी अजून सविस्तर माहिती सरांनी दिलेली आहे त्यामुळे त्याबद्दल मी काही न लिहिणेच योग्य. 

जय श्री राम! 

डॉ श्री सुनील विश्वकर्मा यांनी रेखाटलेले रेखाचित्रं 

(फेसबुक वरून साभार)

आदरणीय वासुदेव कामत यांनी रेखाटलेले रेखाचित्रं 

(फेसबुक वरून साभार)

मूर्तिकार योगीराज राम मूर्तीसह!

गुगल सौजन्याने