इतर पापड आणि वाळवणं -२ (गच्चीवरील गमती जमती)

इतर पापड आणि वाळवणं -२

 (गच्चीवरील गमती जमती)

                                                              

                                                          यात एक फारच मनोरंजक आणि चित्तवेधक प्रकार म्हणजे कऱ्होडे ! हा खास आमच्याकडचा शब्द . बाकी लोक याला वडे, सांडगे वगैरे म्हणतात . ह्याची गम्मत म्हणजे ह्यासाठी लागणारे मिश्रण एकदा तयार झाले , की हे करण्यासाठी कुठलेही उपकरण लागत नाही . बाकी वाळवणाचे तसे नाही . एकेकाचे एकेक नखरे , कुणाला हे उपकरण लागते तर कुणाला ते . प्रत्येकाचे एक एक खास उपकरण !

                                                             तर एकदा का याचे मिश्रण खाली घरात तयार झाले की ते मिश्रण असलेलं भांडं आणि वाळत घालण्यासाठी प्लास्टिकचा कागद किंवा धोतर घेऊन गच्चीवर आले की झाले . हा प्लास्टिकचा कागद किंवा धोतर गच्चीवर अंथरायचे . मग हातात या मिश्रणाचा मोठा गोळा घ्यायचा आणि त्यातूनच मग छोटे छोटे गोळे कागदावर घालायचे . आमच्या कडे कायम खूप काम आणि कायमची घाई . मग हे काम लवकर लवकर संपायला हवे म्हणून बऱ्यापैकी मोठ्या आकाराचे केले जात हे कऱ्होडे . पण हे सगळे करत असताना आणि करून झाल्यावर बघायला फार भारी वाटे . मला तर अगदी लहानपणापासून आवडते हे सगळे बघायला . अर्थातच आता खूप वर्षांपासून बघायला नाही मिळाले मला हे . 

                                                             लहान असताना हे करण्याची अर्थातच संधी मिळत नसे . पण मध्येच केव्हातरी हे करण्याची मला संधी मिळाली . नक्कीच केव्हा आठवत नाही . पण बहुतेक पदवीचे शिक्षण घेतांना किंवा नुकतेच लग्न झाल्यावर असावे . तेव्हा मी मम्मी सोबत केलेले . मी माझी बऱ्याच वर्षांपासूनची हौस आणि इच्छा पूर्ण करून घेतली होती . एका  बाजूने मम्मी नेहमी प्रमाणे मोठे मोठे करत होती आणि मी दुसऱ्या बाजूने अगदी छान बारीक बारीक . बारीक बारीक करण्याची इच्छा लहानपणा पासूनची . पण तोपर्यंत वास्तुशास्त्राचा अभ्यास पण झालेला होता , आणि मी 'रेंडरिंग स्पेसिऍलिस्ट' सुद्धा झालेली . मग काय मनात होते तसे अगदी मन लावून केले . मग मम्मी म्हणाली , काय बारीक बारीक खेळत बसलीय , मोठे मोठे कर पटापट . पण परवाच जेव्हा मी याबद्दल माझ्या मैत्रिणीशी(वर्षा) बोलत होते . तर तेव्हा तिने माझ्या ज्ञानात भर टाकली . ती म्हणाली , 'अग मोठे मोठे करण्यामागे पटापट व्हावे हा एकच हेतू नसतो , मोठे मोठे केले की ते आतून छान पोकळ होतात आणि त्यामुळे पटकन शिजतात सुद्धा !' 

                                                            मग संध्याकाळ झाली , की तोपर्यन्त हे छान वाळलेले असत . मग ते हलक्या हाताने काढायचे आणि खाली घेऊन जायचे . जर थोडे फार ओले असतील तर मात्र परत एखादा दिवस वाळत घालावे लागत . मग छान कडकडीत वाळले की डब्यात भरून बंद होत .

                                                            उन्हाळ्यात भाज्या फारश्या मिळत नाही . मग तेव्हा हे कऱ्होडे  लगेच मदतीला धावून येतात . याची सुकी आणि रस्सा अशी दोन्ही प्रकारची भाजी करता येते . सुकी भाजी खास करून आंब्याचा रस आणि पोळी सोबत केली जाते . पण तळून , अल्पोपहाराचा एक भाग म्हणून सुद्धा छान लागतात . मला मात्र ह्याची सुकी भाजी आजतागायत कधीच आवडली नाही . रस्सा भाजी मात्र आवडते . छान ज्वारीच्या भाकरी सोबत काला मोडायचा , त्यावर कैरीच्या लोणच्याचा खार घालायचा , सोबतीला कच्चा कांदा आणि कैरीच्या लोणच्याची फोड अहाहा ....... स्वर्ग ! 

                                                                           -----------------------------------

                                                             अजून एक म्हणजे भाताच्या चकल्या . माझ्या आठवणी प्रमाणे या अधून मधून केल्या जात . दरवर्षी नाही . ह्याचेही तसेच सगळे मिश्रण खाली घरातून तयार करून गच्चीवर आणले जात असे . आणि ते मिश्रण साच्यात भरून चकल्या केल्या जात . संध्याकाळी वाळल्या की काढून आणायच्या आणि डब्यात भरून ठेवायच्या . मला तेव्हा या फारच आवडत होत्या . म्हणून काही वर्षांपूर्वी मी मम्मीच्या मदतीने केल्या होत्या . पण आता मला त्या फारश्या आवडल्या नाही . कारण मात्र अजुनी नीट लक्षात येत नाहीये . एक तर मला जरा त्या आता थोड्या तेलकट वाटल्या . आम्ही लहान असताना हे सगळे फॅड नव्हते ना तेल कमी खायचे आणि काय काय . आणि दुसरे म्हणजे तांदूळ , असे मला वाटतेय . तांदुळाची चव सुद्धा इतक्या वर्षात नक्कीच खूप बदललीय . तांदूळ तरी किती प्रकारचे . तेव्हा कुठला वापरला जात असे तो आता नक्कीच वापरलेला नव्हता  आणि  महत्वाचे म्हणजे निरागस बालपण ! कायम सगळ्याच बाजून सुंदर असते आणि वाटतेही प्रत्येकालाच !!!

(टीप - सगळ्या वाळवणांसाठी गच्चीवरील गमती जमती आणि घरातील गमती जमती या दोन्ही सदरात बघावे म्हणजे सगळी माहीती नीट आणि सविस्तर मिळेल )

                                                                                                                                                         

आनंदी पाऊस 

 गच्चीवरील गमती जमती 

 ५ ऑगस्ट २०१९

कऱ्होडे 

भाताच्या चकल्या 

भाताच्या चकल्या तळलेल्या