🐜🐞🪲माझे सखे-सोबती, किटक?!🪲🐞🐜(चित्रं मालिका)

🐜🐞🪲माझे सखे-सोबती, किटक?!🪲🐞🐜

(चित्रं मालिका)

                                  आपल्या प्रत्येकामध्ये कसला नी कसला किडा असतोच असतो. अगदी आपल्यालाही माहिती नसतात, असे बरेच निरनिराळे किडे आपल्यात असतात. केव्हा आणि काय कारणाने, कुठला किडा बाहेर येईल, आपल्याला स्वतःला सुद्धा कल्पना नसते. लहान मुलांच्या सतत सहवासात राहिले तर, हे सुंदर सुंदर किडे बाहेर येतात असे मला वाटते.

मध्ये काही काळ मी अगदी लहान मुलांबरोबर काम करीत होते, तेव्हा मला हे अनुभवास आले. माझीच माझ्या स्वतःशी नव्याने ओळख होत गेली. माझ्यातील बरेच, छान-छान किडे बाहेर पडू लागले, अवती-भवती भिरभिरू लागले, निरनिराळ्या माध्यमातून! हे काही किडे, चित्रं रूपातून बाहेर पडलेले. खरतरं किडा म्हटले की बहुतेक सगळ्यांचीच घाबरगुंडी उडते, काही प्रमाणात किळस सुद्धा येते. माझेही तसेच आहे. तथापि हे चित्रं रुपात साकारल्यावर मात्र मला हे आवडू लागले! हा सगळा चमत्कार निव्वळ लहान मुलांच्या सतत सहवासाने घडला! 

                                          ही चित्रं लहान मुलांसाठी असलेल्या पुस्तकांतून किंवा तक्त्यांमधून पाहून काढलेली आहेत, त्यामुळे त्यात काही त्रुटी असतील. मी काही जीवशास्त्र अथवा किडा-शास्त्राची अभ्यासक नाही. किंबहुना या सगळ्यांची भीती वाटत असल्याने मी त्या विषयांकडे कधी वळलेच नाही. तथापि या चित्रांनी मला आणि तिथे शिकणाऱ्या सगळ्याच लहानग्यांना भरपूर आनंद दिला. आताच्या पिढीच्या बऱ्याच अडचणी आहेत. त्यात एक महत्वाची आणि अतिशय क्लेशकारक अडचण म्हणजे त्यांना काहीही प्रत्यक्ष नैसर्गिक रुपात पाहायला मिळत नाही. त्यांना ते चित्र, चित्रफित वगैरे माध्यमातून बघावे लागते, शिकवावे लागते. आधीच्या पिढ्यांना ते सगळे नैसर्गिक रित्याच बघायला, अनुभवायला मिळत असल्याने, शाळेत चित्र रुपात शिकवावे लागत नसे. लेक लहान असतांना मी काही चित्रं थर्माकोलच्या पत्रकावर काढून रंगवली होती. त्यात एक लेडी बग सुद्धा होता. असो. 

                                          लेडी-बग! ढाल-किडा! गुगल भाऊने सांगितलेला मराठी शब्द! तर या ढाल किड्या बद्दल मला अगदी लहान असल्यापासून ओढ. घरी थोडीफार शेती असल्याने कायमच आम्ही शेतात जात असू. असेच एकदा काय कारणाने पण मी एकटीच आई(आजी) सोबत शेतात गेलेली. खेळायला इतर बहिणी सोबत नसल्याने, एकटीनेच इकडे-तिकडे बघणे. फिरणे. भटकणे. चाललेले होते. शेतात कामावर आलेली मंडळी काम करत करत माझ्याशी बोलत, माझी चेष्टाही करत होती, अधून-मधून. थोडा वेळ मी एका जागी बसले, तितक्यात एक किडा माझ्या हातावर येऊन बसला. मला त्याचा रंग आणि त्यावरी नक्षी खूपच भावली, तथापि भीती सुद्धा तितकीच वाटली आणि मी त्याला क्षणार्धात उडवून सुद्धा लावले. माझी आणि ढाल किड्याची पाहिली भेट, अगदी ठळक! आजही आठवणीत असलेली! शेतातच असल्याने अवती-भवती असे बरेच ढोल-किडे उडत होतेच. ते बघता येत होते. मग या ढाल-किड्याने त्यादिवशी कायमचे घर बांधून टाकले. ते अगदी या शाळेत काम करत होते, तोपर्यंत तसेच होते. लहानग्यांची जिज्ञासा पाहून माझीही जिज्ञासा वाढत होती. सहजच वाटले, बघू या तरी, हा ढाल किडा फक्त लाल रंगाचाच असतो की अजून दुसऱ्या रंगाचा सुद्धा असतो? मग काय, विचारले गुगल भाऊंना. त्यांनी चित्रच दाखवली ढाल-किड्यांची वेगवेगळ्या रंगांची! कोण आनंद झाला म्हणून सांगू, ते झळाळत्या रंगांचे ढाल किडे पाहून! लगेचच कागद, पेन्सील, रंग घेऊन त्यांना चित्रबद्धच करून टाकले! तेव्हा कुठे जीवाला समाधान मिळाले! आधी असलेल्या लाल ढाल किड्याच्या घराच्या आजूबाजूला या निरनिराळ्या रंगांच्या ढाल किड्यांनी आपापल्या रंगांना जुळणाऱ्या रंगांची घर बांधून टाकली माझ्या मनात! एक छान झळाळत्या रंगांच्या घरांची वसाहतच आहे आता! 

तर आज आपल्या भेटीला आले, आहेत माझ्यातील काही माझे किडे! 

चतुर 

बहुतेक सगळ्यांनी लहानपणी याला 

दोरा बांधून उडविले असणार!

मुंगी 

कधी कुठेच आपला 

पिच्छा सोडत नाही.

दिवाळीत सगळेच साफसफाई करतांना, 

घरातील कोळी आणि त्यांचे जाळे काढतात.

मी मात्र एका दिवाळीत हे जाळे आणि कोळी काढला!

ढाल किडे 

झळाळत्या रंगांचे!

आनंदी पाऊस 

(चित्रं मालिका)

१५ डिसेंबर२०२३