रेंगनथिट्टू (गोष्टी माझ्या पर्यटनाच्या ...)

 रेंगनथिट्टू 

(गोष्टी माझ्या पर्यटनाच्या...)

                      हे सुद्धा माझे एक अतिशय लाडके ठिकाण आहे. जेव्हा केव्हा आठवण येईल आणि वेळ असेल किंवा त्या रस्त्याने जाता-येता आम्ही या ठिकाणी जात असतो. पण परत हे ठिकाण बंगळुरू-म्हैसुरू महामार्गावरच असल्याने, तिथल्या रहदारीला तोंड द्यावेच लागते. हे साधारणपणे श्रीरंगपट्टणम पासून तीन कि मी अंतरावर आहे, तर म्हैसुरू पासून सोळा कि मी अंतरावर आहे आणि बंगळुरू पासून एकशे छत्तीस कि मी अंतरावर मंड्या जिल्ह्यात आहे. बंगळुरू कडून जाताना साधारण श्रीरंगपट्टणम सोडल्यावर उजव्या बाजूला एक फाटा आहे. तिथे महामार्ग सोडून त्या रस्त्याला लागावे लागते. तिथे तसा फलक सुद्धा आहे, फक्त थोडे लक्ष ठेवावे लागते म्हणजे रस्ता चुकत नाही. 

                    हे ठिकाण म्हणजे पक्षांचे अभयारण्य आहे. यालाच कर्नाटकची पक्षी काशी सुद्धा म्हटले जाते. मी काही पक्षी प्रेमी किंवा अभ्यासक नाही. पण इथे निसर्गाचा खऱ्या अर्थाने आणि पुरेपूर आनंद लुटता येतो. निसर्ग म्हणजे माझा वीक पॉईंट! हे ठिकाण म्हणजे कावेरी नदीच्या छोट्या छोट्या बेटांचा समूह आहे. बराच इतिहासही आहे या ठिकाणाला. इथे जवळ जवळ सतराशे पक्षांच्या प्रजातीची नोंद झाली आहे. झाड-झाडोराही बराच आणि विविध प्रकारचा आहे. त्यामुळे वेगवेगळ्या पक्षांची वेगवेगळ्या प्रकारची बरीच घरटी बघायला मिळतात. पक्षांचे घरटी बांधण्याचे हे अतिशय आवडते ठिकाण आहे. हिवाळ्यात म्हणजे साधारण डिसेंबरच्या मध्यापासून, इथे बरेच स्थलांतर करणारे पक्षी येतात, सायबेरिया, लॅटिन अमेरिका आणि उत्तर भारत या भागातून. या काळात जवळ-जवळ चाळीस हजार पक्षी एकत्र येतात. त्यात स्थलांतरित पक्षांच्या एकूण तीस प्रजाती असतात. या स्थलांतरित पक्षांचा इथे फेब्रुवारी पर्यंत मुक्काम असतो. काही पक्षी कायमचे इथेच राहतात. 

                     पक्षांच्या सोबतीने इथे बरेच प्राणी सुद्धा आहेत. मुख्य आकर्षण म्हणजे ताज्या पाण्यातील मगर. इथल्या पाण्यात सगळ्यात जास्त संख्या आहे या मगरींची. या पाण्यात नौका-विहाराची सोय असल्याने, पाण्यात असलेल्या छोट्या-छोट्या बेटांवर असलेल्या मगर आणि इतर पक्षी अगदी जवळून बघायला मिळतात. पावसाळ्यात मात्र सुरक्षेच्या दृष्टीने नौका-विहार बंद असतो. दुसरा आश्चर्य वाटणारा देखावा म्हणजे मोठाल्या हिरव्यागार झाडावर दिसणार असंख्य मोठाले काळे-काळे धब्बे. ते इतक्या असंख्य संख्येने असतात की सुरवातीला कळतच नाही काय आहे ते. नंतर त्यात थोडी हालचाल चालू आहे असे वाटते, पण ही हालचाल वाऱ्यामुळे झाडाच्या हालचाली सारखी नाही हे लक्षात येते. नंतर कुठे समजते ही, की काळे धब्बे म्हणजे झाडाचा भाग नसून, झाडाला लटकलेली वटवाघुळं आहेत. त्यानंतर त्यांचा एक विशिष्ट आवाज सुद्धा ऐकू यायला लागतो. नौका-विहार करतांना अजून थोडे जवळून बघायला मिळते हे दृश्य. मला तर अजिबात आवडत नाही, म्हणण्यापेक्षा किळसच येते त्या सगळ्या प्रकारची. असेच एक झाड मी मुंबईत पाहिले होते, एका प्रकल्पासाठी ग्रॅनाईट, संगमरवर वगैरे घ्यायला गेले होते तेव्हा. त्यादिवशी तर मला इतके कसेतरी होत होते की जेवावेसे सुद्धा वाटेना घरी आल्यावर. 

                    या ठिकाणी छान मोठ्ठी बाग आहे. त्यात खूप प्रकारची झाडं, झुडपं, वेली, त्यांचे मांडव अशी सगळी विविधता बघायला मिळते. एव्हढेच नाही तर एक तळं सुद्धा आहे कमळाचे. फारच सुंदर आहे हे आणि त्याच्या सभोवतालचा परिसर सुद्धा! बांबूचे तर विविध प्रकार बघायला मिळतात येथे. त्यातील माझा सगळ्यात लाडका बांबू म्हणजे सोनेरी बांबू! आज पर्यंत त्याचे आणि त्या शेजारी उभे राहून कितीतरी फोटो काढलेत, पण माझे मन भरतच नाही. प्रत्येक वेळी गेल्यावर त्याचे फोटो काढण्याचा मोह आवरतच नाही मला. नैसर्गिक खडक वापरून छान खडक बाग (rock garden)सुद्धा केलेली आहे. हिरवळीचे मोठ्ठाले भूभाग आहेत. यावर तुम्ही बसू शकता. तसेच सर्वत्र विविध रंगाचे आणि प्रकारचे बाक सुद्धा ठेवले आहेत बसायला. अगदी भर उन्हात गेलो तिथे तरी छान शांत आणि थंड वाटते. प्रत्येक झाडाचे नाव आणि माहिती तिथेच लिहिलेली आहे. तसेच सगळ्या पायवाटांच्या दोन्ही बाजूंनी मध्ये मध्ये काही फलक लावलेले आहेत. त्या फलकांवर तिथे आढळणाऱ्या विवीध पक्षांच्या प्रजातींची छायाचित्र आणि सोबत माहिती दिलेली आहे. पक्षी प्रेमी आणि अभ्यासकांसाठी तर हे ठिकाण म्हणजे पंचपक्वांनाच्या मेजवानीसारखेच आहे! 

                    अजून एक सगळ्यात छान आणि माझ्या सगळ्यात आवडती गोष्ट म्हणजे मचाण! इथे बऱ्याच ठिकाणी छान लोखंडी, भक्कम आणि उंच मचाण आहेत. प्रत्येक मचाणावर चढण्यासाठी लोखंडी शिडी त्याला कायमची पक्की केलेली आहे, अगदी सुरक्षित! खरंतरं या ठिकाणी कुठेही उभं राहिले किंवा बसले आणि कुठेही नजर फिरविली तरी स्वर्गीय दृश्य दृष्टीस पडतात . पण तरी या मचाणावर, उंचावर उभे राहून चहूकडे न्याहाळण्यात काही औरच आनंद मिळतो मला. मी प्रत्येक वेळी तिथे गेल्यावर प्रत्येक मचाणावर चढून हा आनंद अनुभवल्याशिवाय मला चैनच पडत नाही. 

                      या ठिकणाचा विकास अगदी सतत, अगदी न थांबता चालूच असतो. त्यामुळे प्रत्येक वेळी गेल्यावर काही ना काही नवीन बघायला मिळतेच. सोबत जेवण घेऊन गेला असाल तर तिथे हिरवळीवर किंवा बाकावर किंवा विसावा छत्री(पॅगोडा/गझेबो) मध्ये बसून निवांत जेवणाचा आनंद घेऊ शकता. अर्थातच तुमच्या पंगतीला तुम्हाला सोबत करायला बरेच प्राणी आणि पक्षी येतात. त्याचा आनंद मानायचा की त्रास, तुमच्यावर अवलंबून आहे. सोबत नेलेलं नसेल तर, तिथे एक छोटेखानी रेस्टारंट आहे. अगदी झकपक नाही पण छान आणि स्वच्छ. बसायची जागा तर फारच सुंदर आहे, या भागात सुद्धा. तसेच मिळणारे अन्न सुद्धा गरमागरम आणि चविष्ट! मला तर फार आवडते इकडे बसायला आणि इकडेच अन्नपदार्थ खायला. तसेच सर्व परिसरात ठिकठिकाणी पिण्याच्या पाण्याची तसेच हात/तोंड धुण्यासाठी सुविधा आहेत, अगदी स्वच्छ! एव्हढेच नाही तर अगदी स्वच्छ असे शौचालय सुद्धा आहे. सगळा परिसर अगदी स्वच्छ आणि टापटीप. कधी कुठे कचरा, घाण वगैरे दिसणारच नाही. तसेच एक अडचण नेहमीच असते सगळीकडे, ती म्हणजे अपुरा, अस्वच्छ आणि गचाळ वाहनतळ. पण इथे मात्र अगदी प्रशस्त, स्वच्छ आणि फुलझाडांनी सुशोभित असा वाहनतळ आहे. एक दिवसाच्या सहलीसाठी अगदी सर्वतोपरी योग्य ठिकाण, अगदी सर्वच दृष्टीने! महत्वाचे म्हणजे जाणारी व्यक्ती कुठल्याही वयोगटातील असो, अगदी प्रत्येक जण तिथे छान असा नैसर्गिक आनंद अनुभवू शकतो! छायाचित्रांचे म्हणाल तर किती आणि कुठे काढू नी कुठे नको असे होऊन जाते. कितीही काढले तरी मन भरत नाहीच, हे अगदी स्वानुभवावरून सांगते! 

                   माझ्या घराजवळच्या बागेत नियमित येणारा एक मोठ्ठा गट होता, मराठी काकूंचा! त्या सगळ्यांना गटाने एक दिवसीय सहलीला जायचे होते. मग त्यांना सगळ्यांना पण, मी एक टेम्पो ट्रॅव्हलर मध्ये, इथेच घेऊन गेले होते. खूप आवडले त्यांना सुद्धा. छान नैसर्गिक आनंद लुटला त्यांनी सुद्धा इथे. नौका विहार केला, भरपूर हिंडलो फिरलो. अगदी सगळ्या नाही पण बऱ्याचश्या जणी अगदी मचाणावर पण चढल्या. यादिवशी मात्र या सगळ्यांनी घरून काही ना काही बनवून आणले होते, डब्यात घालून. त्यामुळे माझी फारच चंगळ झाली . अशाच एका विसावा छत्री मध्ये बसून आम्ही जेवण केले. मग आमच्या सोबतीला काही प्राणी आणि पक्षी सुद्धा आले होते! साधारण याच दिवसात गेलेलो. या दिवसात मटार अगदी मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असतात. मग एका काकूंनी मटारच्या करंज्या बनवून आणल्या होत्या, अगदी अप्रतिम झाल्या होत्या. मला तर फारच आवडल्या! त्यामुळे त्या चांगल्याच लक्षात राहिल्या आहेत माझ्या. बाकीही भरपूर होते काय काय, पण ते मात्र लक्षात नाही आता! घरून डबे करून बाहेर छान वनभोजन करण्यात काही वेगळाच आनंद मिळतो . लहानपणी नेहमीच आम्ही हा आनंद घेत असू. कारण तेव्हा बनवायचे काम मम्मी लोक करत, आम्हाला फक्त खायचे काम. आता स्वतःलाच करावे लागते, त्यामुळे बाहेर गेलो की सहसा बाहेरचेच खाल्ले जाते. पण अलीकडे करोना मुळे मात्र, घरून डबे करून नेत होतो आम्ही सुद्धा, असो. या दिवशी सुद्धा सगळ्यांनी अगदी भरपूर आणि मनसोक्त छायाचित्र काढून घेतली स्वतःची, वेगवेगळ्या ठिकाणी! धम्माल सहल होती ती सुद्धा!

                    मी केलेले हे लिखाण आणि खाली दिलेली छायाचित्र, फारच तोकडी आहेत या ठिकाणांसाठी. प्रत्यक्ष भेट दिली की नक्की कळेलच तुम्हाला. शक्य असेल तेव्हा किंवा शक्य करून किंवा ठरवून नक्की भेट द्या आणि मनमुराद हा नैसर्गिक स्वर्गीय आनंद अनुभवा! पण सध्याच्या काळात बाहेर जाणे सुरक्षित नाही आणि जमावबंदी वगैरे नियम सुद्धा आहेत. तेव्हा तूर्तास ही आभासी सहलीचा, भेटीचा मनसोक्त आनंद घ्या!!

©आनंदी पाऊस 

रेंगनथिट्टू (गोष्टी माझ्या पर्यटनाच्या...)

१२ जानेवारी २०२२

नौका विहार करतांना एका छोट्या बेटावर 

दिसलेले पक्षी 

झाडावर बसलेले पेलिकन 

एक छानशी पायवाट 

एक कीटक 

पाण्याचा प्रवाह पार करून जाण्यासाठीचा पूल 

कमळ तळं 

बांबूचे बन 

झाडावर बसलेली पक्षांची एक प्रजाती 

मगर शिल्प 

झाडावर उलटे लटकलेली वटवाघुळं