भेटवस्तू आणि आनंद (काही अनुभवलेलं.....)

 भेटवस्तू आणि आनंद

 (काही अनुभवलेलं.....)

                                                                                      आजकाल  तर भेटवस्तू म्हणजे अगदी प्रत्येक छोटे मोठे निमित्त साधून येत असते किंवा दिली जात असते . दररोज हा ना तो दिवस असतो , वाढदिवस असतात , लग्नाचे वाढदिवस असतात , वर्धापन दिवस असतात , निरोप समारंभ असतात , उद्घाटनं असतात , सत्कार समारंभ असतात , या ना त्या कारणाने अभिनंदन करणे असते . बाकी नेहमीचे तर आहेच , डोहाळजेवणं , बारशी , मुंजी , लग्न , स्वागत समारंभ , एकसष्टी , सहस्त्र चंद्रदर्शन , सेवानिवृत्ती , हळदीकुंकू आणि यावं ना त्यावं . हे सगळे कमीच म्हणून हल्ली बहुतांशी सगळ्या कंपन्यांमध्ये कुटुंब दिवस साजरे केले जातात . वर्षभर कौटुंबिक आनंदाचा पुरता बट्ट्याबोळ करून मग एक दिवस कुटुंबाला बोलावून अगदी वर्षभराचं एक दिवसात खायला घालून आणि वर काहीतरी झकपक भेटवस्तू दिली जाते .अगदी दिवसाच्या शेवटी तर बऱ्याच लोकांच्या मोठाल्या पिशव्या या भेटवस्तुंनी भरून जातात ..... हा एक स्वतंत्र विषय आहे खरतर ....... पण या दोन ओळी लिहायच्या मात्र मी टाळू शकले नाही . 

                                मग या भेटवस्तूंना चिटकून अनेक भावना असतात . सगळ्यात मूलभूत भावना म्हणजे ज्याला भेटवस्तू मिळते किमान त्याला तरी आनंद व्हावा अशी अपेक्षा असते  आणि बहुदा तसे घडतांनाही दिसते किंवा दर्शविले जाते , किंवा दर्शविले जावे अशी अपेक्षा तरी असते . 

                           पण या व्यतिरिक्त बऱ्याच भावना असतात . ज्याने दिली , ज्याला मिळाली आणि ज्यांनी दिली नाही किंवा ज्यांना मिळाली नाही अशा सगळ्यांच्या मनात वेगवेगळ्या भावना उचंबळून येतात . 

नाराजी , नापसंती , तुलना , असूया आणि अशा कितीतरी नको वाटणाऱ्या भावना बघायला , अनुभवायला मिळतात . अगदी जीव गर्भात असल्यापासून ते तेराव्या पर्यंत हे सगळे अव्याहत चालू असते . या असल्या विकृत भावना व्यक्त करतांना कुणीही काळ वेळ प्रसंग यापैकी कसलेही भान ठेवत नाही .  हे सगळे पाहून मन खुपच उदास , खिन्न आणि सैरभैर होऊन जाते . आणि वाटतं आपण खरंच माणूस म्हणून जगण्याच्या लायकीचे आहोत का?! खरेच सुशिक्षित , सुसंकृत आहोत का?  

                            पण आज मला भेटवस्तुशी निगडीत असे जरी सांगायचे असले तरी ते या सगळ्यांपेक्षा  फारच वेगळे आहे ....... जे मी स्वतः अनुभवले आहे , ते अनुभवणे आणि त्या भावना , या सगळ्यांपेक्षा  फारच निराळ्या आहेत . म्हणून लिहिण्याचा हा खटाटोप ...... 

                            तर त्या आमच्या शाळेचा त्या शैक्षणिक वर्षाचा शेवटचा दिवस होता ! सकाळी पालकांची सभा आणि संध्याकाळी पदवीदान समारंभ . सगळं अगदी छोटेखानी .कारण शाळा तशी लहान आणि विद्यार्थी संख्याही साधारणच आणि त्यातच हा पहिलाच पदवीदान समारंभ शाळेचा ! त्यामुळे ही मुलं शाळा सोडून जाणार आणि इतर काही मुलांची पण काही कारणाने शाळा बदलणार होती , म्हणून तीही शाळा सोडून जाणार होती . हे कमीच की काय म्हणून , भरीत भर सोबतच्या दोन शिक्षिका सुद्धा ही शाळा सोडून जाणार होत्या . गेल्या दोन वर्षांचा सहवास आमचा , अगदी दररोज ४-५ तासांचा . दररोज सोबतचे वावरणे , सोबतीने खाणे , सुखदुःखाची , विचारांची , संस्कृतीची देवाण घेवाण . हो संस्कृतीची सुद्धा कारण मी मराठी , एक तामिळ , एक मल्याळी , एक तेलगू , एक कानडी , एक ओडिसी , बाकी अजून निरनिराळ्या . त्यामुळे आमच्या नकळत आमच्यात एक घट्ट मैत्रीचे नाते विणले गेलं होतं ! हे सगळं खुप स्पष्ट आणि उघड चित्र होते , बऱ्याच दिवस आधीपासून माहित होते आणि यात अनपेक्षित असे काही नव्हते . 

                             पण आदल्याच दिवशी एका विद्यार्थ्याच्या आईने एक मोठ्ठं काजूकतलीचं पुडकं आणून दिलं , सगळ्या मुलांसाठी आणि शिक्षकांसाठी . काजूकतली म्हणजे माझा जीव की प्राण . पण त्यादिवशी काही त्यावर उड्या मारून खावीशी वाटली नाही ... घरीच घेऊन आले मी ... कारण त्या काजूकतलीला वियोगाचा(departing) गंध  लागला होता   ........ 

                          शेवटच्या दिवशी मात्र पालक सभेत मला धक्काच  बसला .... कारण माझा लाडका श्याम पण शाळा सोडून जाणार ....... माझा लाडका म्हणण्यापेक्षा आम्ही एकमेकांचे खूप लाडके !!! घरी निघायला लागले तर अचानकपणे एका शिक्षक मैत्रिणीने एक जाडशी आणि जडशी भेटवस्तू माझ्या बॅगेत सरकवली ..... आणि त्यावर मला व्यक्तच होता आले नाही ....... कारण मग जाणवले की  माझ्या मनाची चलबिचल अगदी स्पष्टपणे चालू झालीये . मग संध्याकाळच्या पदवीदान समारंभाला जाईपर्यंत सारखेच डोळे भरून येत होते 

                            समारंभ संपला ..... फक्त जेवणं बाकी होती . थोडा वेळ होता , तेव्हढ्यात माझं लाडका श्याम आला माझ्याजवळ . मला वाटलं माझी आठवण झाली किंवा पूर्ण संध्याकाळ माझ्याजवळ येता आले नाही म्हणून , तो माझ्याकडे आला . पण तसे नव्हते ..... त्याने जवळ येऊन एक चॉकोलेट आणि एक छोटीशी गणपतीची मूर्ती माझ्या हातावर ठेवली ...... मग मात्र वियोगाची जाणीव चांगलीच तीव्र झाली ...त्याला जवळ घेतले , त्याच्या सोबत स्वप्रतिमा(सेल्फी) काढल्या आणि तो गेला . त्याला मात्र यातले काहीच कळले नसणार .... जेमतेम चार वर्षाचा जीव तो..... 

                           तो त्याच्या आईकडे गेला.........आणि मी माझ्या विचारात इतकी गुंतले होते की , दुसरी शिक्षक मैत्रीण माझ्या शेजारी केव्हा येऊन बसली , ते कळलच नाही .......आणि "धिस इज फॉर यू , मॅम " असे कानात हळूच पुटपुटली आणि मग जाणीव झाली , तिने माझ्या मांडीवर हळूच , एक झळाळत्या रंगाच्या कागदात गुंडाळलेलं पुडकं ठेवल होतं....... आणि म्हणाली , "मॅम , होप यू विल लाइक इट !"  या सगळ्यावर व्यक्तच होता आलं नाही ..... माझ्या वाढदिवशी सुद्धा यांनी मला भेटवस्तू दिल्या होत्या  ..... तेव्हाही मला त्या भेटवस्तूंचे दडपण आले होते  आणि मी त्यांना सांगितले , विचाराने आणि मनाने मी एका वेगळ्या वळणावर पोहोचले आहे . माझे मन या सगळ्याचा स्वीकार करण्यास परवानगी देत नाही , पण तुम्हाला वाईट वाटू नये , म्हणून तुमच्या या प्रेमाचा स्वीकार करते आणि माझे तुमच्यावरील प्रेम व्यक्त करते ! 

                             दुसरे म्हणजे एक दडपण येते भेटवस्तू घेतांना . काय असेल भेटवस्तू? , वापरली जाईल की  नाही?, की उगाच पडून राहील ? पण तोपर्यंत त्यांनी मला पुरते ओळखले होते ......माझी चित्रकलेची आणि लिखाणाची आवड त्यांच्या चांगलीच माहितीची झाली होती ..... त्यासंबंधी मला वापरता येतील अशाच भेटवस्तू त्यांनी त्यावेळी दिल्या होत्या  ..... आणि खऱ्या अर्थाने सगळे दडपण जाऊन त्यातून मला आनंद मिळाला होता !!! , आणि अजूनही त्यांचा वापर करताना आनंद मिळत असतो ..... किंबहुना मी आता तर म्हणते त्या भेटवस्तू मिळाल्या आणि तेव्हा वाटल्या त्यापेक्षा हजारो पटींनी मला  उपयोग झाला आणि कोट्ट्याने आनंद दिला त्या भेटवस्तूनी , तणाव मुक्त करण्याचे काम करून , मला त्यातून खुप खुप सकारात्मकता मिळाली !!! 

                             मग आता परत काय ? असे परत दडपण आले . पण घरी आल्यावर उघडून पाहिल्यावर परत दिसले .....त्या भेट वस्तू मी नक्कीच वापरणार अशाच होत्या आणि खुप झकपक दिखाऊ आणि महागड्या नव्हत्या . मग मनावरचे सगळे दडपण कुठल्याकुठे पळून जाऊन मनात फक्त एक प्रेमळ आनंद भरून राहिला .......!!!

                             पण त्याकडे पाहून मात्र परत परत विचार येत होता , या वियोगात्मक भेटवस्तू आहेत आणि त्यामुळे फारच वाईट वाटत होते  ......... 

                              वाटले भेटवस्तू प्रत्येकवेळी आनंदच देऊन जाते असे नाही .....अतीव दुःख सुद्धा असते त्यात   ........ पण अर्थातच या अतीव दुःखात आणिक एक खुप मोठ्ठा आनंद दडलेला 

असतो ......... आपल्याला पूर्ण ओळखणारी आणि आपल्यावर अतीव प्रेम करणारी माणसं जोडले गेल्याचा ........ 

                              

© आनंदी पाऊस 

 (काही अनुभवलेलं.......) 

३/४/२०१९. 

याच लेखाची ही ध्वनिफीत 

लाडका बाप्पा 

श्यामने त्याच्या हाताने तयार केलेले 

शुभेच्छा पत्र !

एका भेटवस्तु वरील

सुंदर संदेश !